Rahatsiz Dusuncenin; Gozlemsel Algisi/Farkindaligi/Bilinci ve Bilisselligi

[evrensel-insan]

Herseyden once, daha once aciklandigi gibi; dusunce bir isim, dusunmek ise bir eylemdir.

Iste buradfa onemli olan DUSUNCE ISMINE VERILEN SIFATIN ILK EYLEM OLMASIDIR?

Konumuz o andaki bizde olan dusuncenin, SIFAT OLARAK; KOTUMSER/RAHATSIZ EDICI/NEGATIF v.s. olmasidir.

Yani "Su andaki dusuncemiz, nasildir?" dusunmek eyleminin sifat vermesi temelinde "Rahatsiz edici bir dusuncedir."

Simdi bu temelde bakalim.

Yalniz burada once dusuncenin de icerdigi, cemberimizin diger ogelerini ortaya koyalim.

Fiziksel uyari

Hisler/seziler/duygular

Davranis

Dusunce.

Iste bu cemberin, herhangibirindeki OLAN HERSEY, DIGER OGELERI DE ETKILER.

Yani sizin eger rahatsizlik verici bir dusunceniz varsa, bu otomatikman; size bir uyaridir,

hislerinize/sezginize/duygunuza, davranisiniza ve de dusuncenize etkir.

Once rahatsizlik veren dusuncelere herkesin yasaminda ve iliskisinde yer alan ornekleri verelim.

Zihinsel suzgec- uymayanlari red etme, ve neyi alabiliyorsak onu alma, sadece olan bitenin negatif yanini one cikarma her turlu uygun dusunceyi ve aslinda olani bertaraf etme, kovma.

Zihin okuma- Baskalarinin ne dusundugu hakkinda bildigine yonelik ahkam kesme.

Tahmin- Gelecekte ne olacagini bildigine inanmak

Mukayese ve rahatsizlik- Her seyin uygununu baskalarinda gorme ve kendini bu yonde negatif olarak digerleri ile karsilastirma

Kendini/Baskasini yerme- Kendin ile ilgili dusunurken, kendini suclama, yerme ve her seyden sorumlu tutmaya da tamamen sucu baskasina yukleme.

Meli/Mali- Bir seyi tamamen bir kesinlik icinde degerlendirme ve kendini bu sartlanmisliga zorlama Boylece kendi uzerinde baski kurma. Ayrica gerceklesmeyecek beklentiler saptama.

Muhakeme- Her sey hakkinda olani gormek yerine, kendince degerler ortaya koyma.

Duygusal Sorgulama- iyi hissetmedigin icin, iyi olmadigini dusunme ve evhama kapilma.

Evhami buyutme- her turlu evhami daglar gibi yukseltme her seyi olumsuzluga tasima ve olmayan tehlikeler yaratma

Cileden cikma- Cok kotu seyler olacagini hayal etme ya da inanma.

Siyah/beyaz- Bir seyi iki kutup arasinda tikama "Ya iyidir, ya da kotudur" gibi. Kutuplara savrulma. Ortadaki griyi algilayamama.

Hatiralar- Icinde bulundugun olumsuz dusunceyi, gecmisteki olumsuz hatiralar ile ozdeslestirme Gecmiste olan olumsuzluklarin da bu sefer olacagina inanma.

Iste butun bu ornekler, olumsuz bir dusuncenin, dusunme eylemleridir.

Simdi butun bunlari bir ornek ile isleyelim ve yapilabilecekleri gorelim.

Diyelim yolda yururken, karsi tarafta bir tanidiginizi gordunuz ve el salladiniz. Sonuc olarak ta hic bir karsilik almadiniz.

Iste burada en basta OLUMLU MU YOKSA OLUMSUZ MU BIR DUSUNCE AKLINIZA GELIYOR?

Diyelim, akliniza ne geldi ise; bu gelen dusunce sizi rahatsiz etti.

Burada yapilabilecek ilk sey;

BU OLUMSUZ DUSUNCENIN ALGISI OLARAK FARKINA VARMAKTIR.

DAHA SONRA BU OLUMSUZ DUSUNCEYE BIR ETIKET/AD/ANLAM VE ICERIK VERMEKTIR.

Iste bu ikisini yaptiktan sonra, ILK YAPILABILECEK SEY; BU OLUMSUZ DUSUNCE ILE MUCADELEYE GIRMEKTIR.

Iste burada sorun, ne kadar nasil ve ne sekilde mucadele edilirse edilsin, BU OLUMSUZ DUSUNCEDEN KURTULAMAMAKTIR.

Peki burasi yolun sonu mudur? DEGILDIR.

Bilim bizlere, "neuroplasticity" denilen, KISININ ISTERSE VE BASARIRSA BEYNINDEKI DUSUNCENIN KENDISINI RAHATSIZ ETMEYECEGINI GOSTERMISTIR.

Bunun bilinen adi "mindfullness" tir.

Ingilizcesini yazdim, cunku turkce olarak tam bir karsiligini bulamadim.

Bu bir yerde RAHATSIZ EDEN DUSUNCEYE, TAMAMEN FARKLI VE BASKA BIR YONDEN YANASMAKTIR.

Aslinda bir suru bilinen terapiler mesela yogo, bu amac ile yapilir.

Buradan soylenmek istenen sey nedir?

Birincisi DUSUNCE ILE MUCADELE ETMEMEKTIR.

DUSUNCEYI BASKA BIR YERE/SEYE ODAKLAMAKTIR.

TUM VUCUDU KONTROL EDEBILECEK BIR DUSUNCENIN VUCUDA KONSTRASYONU GEREKIR.

DUSUNCEDEN KURTULMAYA CALISMAMAKTIR

Soyle dusunun, birden bire elinizde bir torba oldugunu algiliyorsunuz, bu sizi rahatsiz ediyor ve bu TORBADAN KURTULMA OLANAGINIZ DA YOK.

Yine soyle dusunun, bu torbayi oraya buraya salliyorsunuz, gozunuzun onune koyuyorsunuz, yani TORBAYI KENDINIZE DERT EDINIYORSUNUZ.

Iste bu torba ile olumsuz dusuncenizi ozlestirin.

Yani TORBADAN KURTULAMAYACAGINIZIN BILINCINE VARIN.

Kisaca, TAKI DUSUNCE ODAGI DAGILANA KADAR, NE YAPARSANIZ YAPIN; O TORBA ILE BIRLIKTE YAPACAKSINIZ.

Burada aslinda yine deprem "dede" devreye giriyor. Yani "o torba ile yasamayi RAHATSIZ OLMADAN ogrenmek"

Bu ne bir kabullenmektir, ne de bir red etmektir. Kisa olarak TORBAYI TORBA OLARAK ALGILAMAK BILISSELLIGINE VARMAK VE DE ONA SAYGI DUYMAKTIR.

Onu sevmenize, onun ile mucadele etmenize hic gerek yok; SADECE VARLIGININ BILISSELLIGINE VARIN VE SAYGI DUYUN YETER.

Yani NE OLUMSUZU OLUMLUYA DONUSTURUYORSUNUZ, NE ONU OLUMSUZ OLARAK KABUL YA DA RED EDIYORSUNUZ. Sadece ve sadece ONUN VARLIGININ BILISSELLIGINDE OLARAK ONA SAYGI DUYUYORSUNUZ.

Burada onemli olan, diger her turlu yasam ve iliskilerinizde dusunce ve davranislarinizda ONUN VARLIGININ BILISSELLIGINDE VE ONA SAYGIDA DEVAM EDEREK, ONUN SIZI ETKILEMESINI YA DA SIZE YON VERMESINI ONLEMIS OLUYORSUNUZ.

Bunun bilim olarak hic te kolay bir sey olmadigini bilim cevreleri de kabulleniyor ve soyluyor.

Iste bunun basarilmasinin tek olanagi, O RAHATSIZ EDEN DUSUNCEYI; SIZDEN ALIP AYRI BIR MUSTAKIL VAR OLAN VARLIKMIS GIBI GOZLEMINIZE TASIMAK

Iste mindfulness bilimselligi ve bilisselliginin yaptigi da budur.

Bunun terapi yonu de soyledir.

Bir sandalyeye ayaklariniz yere basarak ve sirtinizi yaslayarak oturun, eger sorun olmazsa gozlerinizi kapayin.

Tum beyninizin dusuncenizi BIR NOKTAYA ODAKLAYIN VE DUSUNMEDEN SADECE DINLEYIN.

Mesela bunu tum vucudunuz icin de, dunyayi ve her turlu fenomenlerini beyninizde canlandirarak ta yapabilirsiniz.

Mesela once ayaklarinizdan baslayin, ayaklariniz ile beyniniz arasindaki uyariyi saglayin ve sadece onas odaklanin. Bunu tum vucudunuzu dolastirarak yapabilirsiniz.

Ya da diyelim duraktasiniz ve aklinizdan rahatsiz edici bir dusunce gecti.

Onu SIZIN VUCUDUNUZDAN VE BEYNINIZDEN ALARAK, DIYELIM GELEN BIR OTOBUSUN REKLAM TABLOSUNA ASIN. ORDAN DA OKUYUN.

Kisaca SIZIN OLAN VE SIZI RAHATSIZ EDEN DUSUNCEYE TAMAMEN ODAKLANARAK ONU BIR TORBA GIBI BEYNINIZDEN VE VUCUDUNUZDAN CIKARIN VE MUSTAKIL VAR OLAN BIR VARLIK GIBI YANINIZA ALIN.

Aslinda tam olarak ne dendigi belki algilanamayabilir, yalniz; benim daha once bu konuda yazmis oldugum yazilar var. Mesela " BIR KISININ KENDISINI GOZLEMLEMESI" gibi.

Size ilginc bir not.

Bugun bilim cevreleri, bunun basarilabildigi zaman, her turlu sinirsel uyarilarin da kontrol edilebilecegi ve hatta degisebilecegini soyluyor. Iste bu "neuroplasticity" henuz bilissel bilimde yeni bir olgu ve de HER TURLU ZIHINSEL DEGISIMI KISININ BILISSELLIGI FARKINDALIGI ILE YAPABILECEGINI ORTAYA KOYUYOR.

Ustelik bunun fiziksel degisime de neden olabilecegi dusunuluyor.

Yani kimse FIZIKSEL YAPISININ ESIRI DEGIL.