Yapilandirilmis Islevin, Bilisselligi

[evrensel-insan]

Herhangi bir islevin, yapilandirilmisliginin yapi ve islevini algilamak o yapi ve isleyisin bilisselligi ile mumkundur.

Bu baslikta, neyin ne olarak ortaya kondugu ile ilgili bir aciklama yapacagim.

Herseyden once islevin olabilmesi icin; asagidaki islevler gereklidir.

Bunlar;

Yansima

Algilama

Yansitma

olarak uclu bir yapilandirilmisliktir.

Burada soyle bir aciklama yapalim.

Yansiyana- A diyelim

Algilamaya- B diyelim

Yansitmaya da C diyelim.

Burada belirtim olarak herbirinin kendi uclemi soz konusudur, yani

Yansimanin, bir yansiyani, bir yansitani bir de yansiyisi vardir.

Algilamanin, bir algilanani, bir algilatani, bir de algilanisi vardir.

Yansitmanin da, bir yansitani, bir yansitilani ve bir de yansitis vardir.

Bunlardan; Yansiyis, algilanis ve yansitis; birer yontem ve uygulamadir.

Her algisi olan yansiyani yansitir ve kendine has bir yontemi vardir.

Bizler insanoglu turu ve birleri olarak, sadece kendi yontemimizi ortaya koyabiliriz, digger turlerin yontemlerini de ancak kendi algilarimiz ve yontemlerimiz ile yansitabiliriz.

Demekki yansima algilama ve yansitma olarak bizim kendimize ve bize yansiyani algilama ve yansitmamiza yonelik yontemimiz sadece bize aittir ve bizim icindir.

Simdi burden sonar, dile gelecek olan sadece insanoglu yetileri islevi ve degerleri olacaktir.

Insanoglu kendisine yansiyani kendiside dahil; algilamasi ve yansitmasi ile ortaya koyabilir.

Yani yansiyan A, B ile algilanip, C ile yansitilir.

Burada yansiyan A olarak bu yansiya B algisi sahibi ve C olarak yansitan "insanoglunun algilamasi ve yansitmasi" devreye girer.

Yani algi ve yansitma devreye girdikten sonar, artik ortada yansiyanin kendisi yoktur, insanoglu algisi ve yansitmasi ile degismis hali vardir.

Simdio zaman yansiyan A nin nasil degistigini ortaya koyalim.

Yansiyan A yi, algilayan insanoglu ve yansitan da insanogludur.

Yansiyan insanoglu dahil algilanan her seydir.

Algilayan insanoglu dahil algilamasi olan her turdur.

Yansitan insanoglu dahil algiladigini yansitan her turdur.

Yalniz bizler insanoglu turu olarak, ancak kendi turumuzun algisi ile yansitabiliriz. Buna bizim turumuz disainda kalan, algilayan ve yansitan digger turler de yansiyan olarak dahildir.

Simdi burada insanoglu temelinde; Yansiyani (insanoglunun kendisi de dahil)

Yansitilan

Yansitan

Algilanan

Algilayan

Olarak farklilastirdigimizda ve temelimizi de kendimiz olan insanoglu olarak ortaya koydugumuzda;

Yansitilan- bizim algiladigimizin yansitilmasidir.

Yansitan- Bizleriz

Algilayan- Bizleriz

Algilanan- Bize yansiyandir.

Iste buradan bizim kendimize yansiyani algimiz temelinde yansitmak icin bir oge gerekir. Bu oge kavramdir.

Yani, biz, bizim algimiz ile bize yansiyani, kavram ile yansitiriz.

Peki burden sonar yansiyani yansitma olarak bir kavram ile degistirip, ozdeslestidikten sonar, ortada olan yansiyanin kavramsal halidir.

Iste burada yansiyani kavramsal hali ile algilamak, algilamadaki konuddur.

Bizler bizim kendimiz de dahil, bize yansiyani kavram olarak yansittiktan sonar, bu yansittigimiz kavrami iki farkli yonde algilariz.

Duyumuz ile

Duyumumuz ile.

Iste burada kavramsal algidaki en belirgin ikilem ortaya cikar.

Duyumuz ile algiladigimiza- fenomen

Duygumuz ile algiladigimiza da- numen deriz.

Buradaki fenomen ve numenin felsefedeki ya da kant'in aciklamasindaki fenomen ve numen ile ilgisi yoktur.

Kisaca fenomen insanoglunun bes duyusu ile algiladigi ve yansittigi tartismasiz kavramdir.

Numen ile farklidir.

Numeni algilamak Adina, insanoglunun yansiyani algilamasi icin hem vucuduna hem beynine hem de zihnine ihtiyac vardir.

Iste buradaki numen, insanoglunun bes duyusu ile degilde, beyninin zihninin soyutlamasi, soyut degerlendirmesi, soyut degerlemesi yani duyum ve sezgisi ile algiladigi ve direk bes duyuya yansiyan bir fenomeni olmayisidir.

Iste burada yansiyani yansitma olarak dile getirdigimiz, kavramin; kavramsal yansitilmasinin, fenomen ve numen oldugunu algilariz.

Iste yansitilan kavramin, fenomenal ve de numenal niteliginin varligi, insanoglunun algilamasinin farkindan dogar.

O zaman buradan, yansima, yansitma ve algilamanin niteliklerini de ortaya koyabiliriz.

Yansiyan, kavramsaldir

Algilanan, numenaldir

Yansitilan, fenomenaldir.

Iste bu insanoglunun yansiyani algilama ve yansitma olarak islevinin nasil yapilandirildiginin bilissel acciklamasidir.

Ayrica buradaki algilayis, yansiyis ve yansitisin yontemi de insanoglunun bir urunudur.

Yansiyan insanoglu da dahil her bir sey olabilirken, yansitan ve algilayan dile getiren ve ortaya koyan Adina sadece insanogludur.

Cunku insanoglu digger yansitan ve algilayan turleri de, kendi algisi ve yansitmasi ile ortaya koyar. Yani onlarin algilamasi ve yansitmasi insanogluna yansiyan olarak, insanoglu algilamasi ve yansitmasi seklinde dile gelir ve ortaya konur.

Burada unutulmamasi gereken, insanoglunun da bir yansiyan tur oldugu yalniz kendi algilamasi ve yansitmasi ile, herseyi oldugu gibi; kendini de algilamasi ve yansitmasidir.

Kisaca insanoglu olarak kendi de dahil, yansiyan insanoglu algisinin ikilemi ile once kavramsal olarak yansitilmis ve yansitilan kavramsal algi da yansitilan olarak iki farkli algi temelinde fenomen ve numen olarak kavramlastirilmistir.

Dolayisi ile yansiyani yansitan ile ozdeslestiren kavram; kavramsal algilama olarak insanoglunun iki farkli algi cesidinden olusan; fenomen ya da numendir.

Iste yansiyanin yansitilmasindaki yansiyani algilama farki, bu iki ana kavrami dogurur.

Bunlara digger es anlamli ad verme acisindan;

Fenomen- fiziki ve somut

Numen- zihni ve soyuttur.

Bu kavram algisindaki nesnellik ve oznellik ise, algilayan insanoglu ve onun ikili algilamasi oldugundan; bu onun hem nesnel hem de oznel yanini birlikte icerir. Dolayisi ile algilama, nesnel ya da oznel degildir; hem nesnel hem de ozneldir. Yani insanoglu hem vucudu ve beyni hem de zihni ile algilar. Dolayisi ile yansitilan kavram olarak nesnelligi ve oznelligi birlikte icerir.

Fiziki ve somutlugu bes duyu ile algilanmasindan, zihni ve soyutlugu ise, duyum ve sezgi ile algilanmasindan kaynaklanir.

Dolayisi ile bir yansiyan ile ozdeslesmis kavramin, yansitilanin algisi olarak farki duyu ya da duyum ile olan algidir. Iste bu algi kavramin ozdeslestigi yansiyanin, fenomen mi yoksa numen mi oldugunu ortaya koyar.

Buradaki numen- bes duyu ile algilanamayan kavram ile ozdeslesmis yansiyasndir. Dolayisi ile bu yansiyanin algisi genelde ozneldir ve sadece algilayan icin gecerlidir.

Cunku fenomen gibi tartismasiz bes duyu ile algisi yoktur.