Evren Kavrami Uzerine

[evrensel-insan]

Turkcenin en buyuk sorunu her kavramda yasanan kargasadir. Her yerde tartisilan evren tartisilirken, aslinda tartisilan nedir?

Once kavramlarin etimolojik (kelime kokeni) ve linquistik(kelime yapisi) temellerine bakalim. Bu temeller, langual yani konusulan dilden farklidir.

Universe-uni, yani bir/tek ve verse, yani donusum kelimelerinden olusur. Bu temelde universe, tek donusum/tek anlatim tek nakarat v.s. demektir.

Aslinda bizde tartisilan bu temelde degildir. Tartisilan cosmos temelindedir. Cosmos duzenli ve uygun sistem anlamina gelir ve kaos yani kargasanin tersidir. Iste cosmos bu anlamda uni verse ile es anlamlidir.

Cosmogony ya da cosmogeny, yani cosmogoni;bilimsel teori olarak, varliga gelis ya da cosmos veya universe in varliga gelisinin kokenidir. Bunun inanc kismi ise yaratilis mitolojileri olarak algilanir.

Cosmology yani cosmoloji ise: bir akademik disiplin olarak kokenin ne oldugu konusudur. Yani bir yerde yaratim mi yoksa evrim mi gibi.

Fiziksel cosmoloji ise, astronominin bir dali olarak universe ya da cosmosun kokenini inceler. Burada da sadece teorik olarak big bang ve buna alternatif teoriler vardir. Bunlardan big bang su anda bilim kisilerinin gozleme tasima olarak uzerlerinde durdugu en gecerli teori olarak bilinmektedir.

Tekrar cosmosa donersek; big banga gore cosmosun yani duzenlilik ve uyumlulugun 13.7 milyar yil once basladigibunun gozlemlenebileninin capinin 93 milyar isik yili oldugu ve eger Alan Guths'un sisme teorisi gecerli ise; gozlemlenen cosmosun capinin ancak bir helyum atomuna esdeger ve tum cosmosun capinin da bu olcum ile gunesin capina esdeger oldugunu soyleyebiliriz. Yani butun cosmosun capi 100 septilyon isik yili, 10 uzeri 26'ya esdeger oldugunu goruruz.

Burada onemli olan bu duzenlilik ve uyumlulugun yani big bangin ne zaman basladigi ve ondan once yani cosmostan once de ne oldugu.

Ben fenomen olarak goruntu veren adi her ise bu boslugu, mekani v.s. perpetual, yani daimi olarak degerlendiriyorum. Big bang ise bu mekandaki zamansal bir teoridir. Zamansal olarak ta oncelik kisir dongusunu tasir. Ayrica mekanin zamana da ihtiyaci yoktur ve zaman insanoglunun bir urunudur. Yani insanoglunun fenomenlestirdigidir.