Bilim/Bilimselligin Bunyesindeki Metafizik Tehlike

[evrensel-insan]

Saygideger arkadaslar;

Insanoglu ta ilk soru-cevap ile neyin ne oldugunu sorgulamaya ve ortaya koymaya basladigindan beri, bunu hep varlik ve olmak temelinde yapmistir.

Bilimin felsefenin bu varligi irdeleyen ve ortaya koyan metafizik dalinin ideolojilerinden yesermesine de sasmamak gerekir.

Bu ayni, tarihteki ilk dine ters ve karsi cikislarin din adamlarindan geldigine benzer.

Simdi metafizik temeldeki tum ideolojilerin, bilim ve bilimsellik acisindan, bilim ve bilimselligin bunyesindeki potansiyel ideolojik inancsal ve spekulatif teori "tehlikesini" ve bilim ve bilimselligi, nasil ve ne yolla inancsalliga ve spekulasyona tasidigini gorelim.

Materyalizm, ortaya ciktigindan beri, bilimin temelini teskil etmektedir. Buradaki en buyuk sorun; materyalizmin kesinlik ve ispatsal temelli bilimi sabitlestirmeye ve bu sabitligin yaninda bazi bilimsel disiplin degerlerini hem sorgulanmaz hem de degismez kilmadir.

Idealizm, genelde tum soyutlarin temeli sayilan dusunceyi one cikarir. Buradaki tehlike de dusuncenin teorik bir icerige donmesi gerekirken, bu dusuncenin inanc temelli ideolojik icerik kazanmasi ve bilimi doga ustu, dunya otesi, mistisizm, mitoloji v.s. temelli bilimsel kurguya tasimasi ve bilim ile felsefeyi dusunce ve inanc olarak ayirt edememesidir.

Hem materyalizmin, hem de idealizmin birbirine karsit yapisini ortaya koyan; ideolojik inancsal dogrusallar ve bu dogrusallarin evrensel bir icerik tasimamasi ve cogunun da, yanlislanabilir olamamasidir.

Materyalizm bilimi teori ve pratikte ortaya koysa bile ispat ve sabitlige ve de dogruya yonelir.

Subjektivizm, yani oznelcilik ise; bilimin ve bilimselligin temeline bilim adaminin kendi inancsal ideolojik dogrularini monte etmesinin sorunudur.

Pozitivizm ise; bilime hep pozitif yanasarak, hep dogrudan yana bir mentalite yurutur, ne cikarsama, ne de yanlislama pozitivizm de yer almaz.

Nominalizm, yani isimcilik ise; spekulatif teorilere sanki bilimsel olarak kanitlanmis gibi isim vermek ve bir cesit onu mesrulastirmaktir. Evren'in yok olmasi konusundaki big crunch, buyuk catlama gibi.

Halbuki bil kokeninin epistemolojisi, tamamen bilim ve bilimselligi icerir. Hem dusunce/inanc farkini, hem bilimsellik/inancsallik farkini; hem ideoloji/teori farkini hem de epistemolojik bilme siniri ile spekulatif fikir one surme farkini ortaya koyar.

Teori soyutundan, pratik somutuna gitme yerine; pratik, deney, gozlem, bulus somutundan, teori soyutuna yonelir.

Iste bilimin ve bilimselligin bunyesindeki epistemolojik temele adapte olmus metafizik var ve olmak tehlikesi ve onun ideolojik inancsal dogrularinin tehlikesi budur.

Bilim ve bilimsellik bunyesindeki bu metafizik unsuru kokten ve temelden yok etmedikce de dusunce ile inancin ic iceligi bilim ile ogretinin ic iceligi ideoloji ile teorinin ic iceligi ve bilimsellik ile inancsalligin iciceligi epistemolojik sinirin spekulatif asimi ile ic iceligi her zaman mumkun olacak bir olanak dahilindedir.

O yuzden bilimi ve bilimselligi savunuyorsak; bu metafizik unsurlari iyi algilamali ve farkina varmaliyiz.

Saygilarimla;
evrensel-insan